SOS Médias Burundi

Goma, Juni 28, 2025 – Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo na Rwanda zilitia saini rasmi mkataba wa amani Ijumaa hii mjini Washington, D.C., unaolenga kurejesha uhusiano kati ya nchi hizo mbili. Ahadi hii, iliyosimamiwa na Marekani, inaashiria hatua kubwa katika juhudi za kuleta utulivu katika eneo la Maziwa Makuu.

Makubaliano hayo yanakuja wakati mzozo mashariki mwa DRC umeongezeka katika miaka ya hivi karibuni, ukihusisha makundi yenye silaha ikiwa ni pamoja na M23, kundi la zamani la waasi wa Kitutsi ambalo lilianzisha tena silaha mwishoni mwa 2021. Waasi hawa sasa wanashirikiana na AFC (Alliance Fleuve Congo), vuguvugu la kisiasa na kijeshi ambalo linaleta pamoja mirengo kadhaa inayofanya kazi katika eneo lenye utajiri wa madini mashariki mwa Kongo.

Mamlaka ya Kongo inaishutumu Rwanda kwa kuunga mkono makundi haya ya waasi, hasa M23 na AFC, na kupeleka maelfu ya wanajeshi pamoja nao, madai ambayo Kigali inakanusha vikali.

Pointi kuu za makubaliano

Mkataba huo ni pamoja na:

Heshima kwa mipaka na uhuru.

Marufuku ya uhasama.

Kuondolewa kwa askari na kusimamishwa kwa shughuli za kijeshi za kuvuka mpaka.

Kupokonya silaha na uwezekano wa kuunganishwa tena kwa vikundi vyenye silaha.

Kuanzishwa kwa utaratibu wa pamoja wa ufuatiliaji wa usalama.

Kurudi kwa wakimbizi na kufufua ushirikiano wa kiuchumi.

Trump: « Vurugu na uharibifu unaisha leo. »

Rais wa Marekani Donald Trump alisimamia upatanishi huo na kuwakaribisha mawaziri wa mambo ya nje wa nchi zote mbili kwenye Ofisi ya Oval.

« Leo, ghasia na uharibifu unaisha. Kanda nzima inaanza sura mpya ya matumaini na fursa, maelewano, ustawi na amani. Tumekuwa tukingojea haya kwa muda mrefu. »

Trump aliita mzozo huo « moja ya vita mbaya zaidi kuwahi kutokea duniani » na kusisitiza kuwa Marekani itasalia na nia ya kufuatilia makubaliano hayo.

Rubio: « Wakati wa kihistoria baada ya miaka 30 ya vita »

Waziri wa mambo ya nje wa Marekani Marco Rubio, ambaye aliongoza mchakato huo, alikaribisha:

« Hii ni wakati muhimu baada ya miaka 30 ya vita. Rais Trump ni rais wa amani. Kwa kweli anataka amani. Anaiweka juu ya vipaumbele vingine vyote. »

Mashaka ya kudumu waziri wa mambo ya nje wa Rwanda

Olivier Nduhungirehe alikaribisha makubaliano haya na kuthibitisha dhamira ya Kigali ya kuendelea kuunga mkono mchakato wa amani sambamba na AFC/M23 unaoendelea hivi sasa mjini Doha.

Hata hivyo, wachambuzi kadhaa bado wana shaka. Wanaamini kuwa kutia saini mkataba huu hakutasuluhisha mzozo huo mradi tu AFC/M23 haihusiki moja kwa moja.

« Nina matumaini, lakini mikataba ya amani bila AFC/M23 kamwe haitatatua migogoro inayoendelea mashariki mwa DRC, » alisisitiza Félicien Tumsifu, mchambuzi wa kisiasa aliyeko Goma.

Viongozi wa AFC/M23 walijibu, wakisema: « Haya ni makubaliano kati ya nchi mbili, sio kati ya DRC na AFC/M23. » »

Mgogoro ambao umekuwa kikanda

Kwa miaka kadhaa, Rwanda imekuwa ikiishutumu Kinshasa kwa kuwaunga mkono wanamgambo wa Kihutu wa FDLR, wahusika wa mauaji ya kimbari ya mwaka 1994 nchini Rwanda. Rais wa Kongo Félix Tshisekedi daima amepuuza tishio hili, akizungumzia « jeshi iliyobaki iliyopunguzwa kuwa ujambazi. »

Burundi pia imeingizwa kwenye mzozo huo na imetuma takriban wanajeshi 10,000 kusaidia FARDC na wanamgambo wa Wazalendo.

Licha ya kutiwa saini kwa mkataba huu, amani mashariki mwa Kongo bado haijafahamika.