SOS Médias Burundi

Cibitoke, Juni 16, 2025 – Wakati mbegu tayari zimepandwa, maelfu ya wakulima wa Burundi bado wanasubiri mbolea ya urea waliyolipia. Uhaba huu unaibua upya mjadala wa utegemezi wa bidhaa kutoka nje na kuangazia mapungufu ya mfumo wa usambazaji.

Katika kilele cha msimu wa kilimo, maelfu ya wakulima wa Burundi wanasalia mikono mitupu. Licha ya kulipia mbolea ya urea, ambayo ni muhimu kwa mazao yao, wengi bado hawajapata chochote. Huko Cibitoke (kaskazini-magharibi mwa Burundi), kama kwingineko nchini, kufadhaika kunaongezeka.

« Nililipa mwezi wa Aprili kupokea mbolea ya urea, lakini hadi leo sijapokea chochote. Bila hiyo, mashamba yangu ya mpunga yamo hatarini, » analaumu Jean-Marie, mkulima kutoka Rugombo. « Tumeambiwa tuwe na subira, lakini ardhi haitusubiri. »

Kwa mujibu wa Katibu Mkuu wa Wizara ya Mazingira, Kilimo na Mifugo, Emmanuel Ndorimana, serikali inafahamu tatizo hilo. Inatoa wito kwa walioathiriwa kuwasilisha stakabadhi zao kwa awamu mpya ya usambazaji, iliyowekwa kati katika ngazi ya manispaa. Kwa kuwa mbolea ya urea inaagizwa kutoka nje na kulipiwa kwa fedha za kigeni, usambazaji wake unabaki kuwa mgumu na usio wa kawaida, anaeleza.

Kuelekea suluhisho la ndani?

Viwanda viwili vya kuzalisha mbolea kwa sasa vinajengwa huko Bugendana (Gitega) na Bukemba (Rutana). Hatimaye, vifaa hivi vinapaswa kupunguza utegemezi wa Burundi kwenye uagizaji wa bidhaa za gharama kubwa na kuhakikisha ugavi ulio imara zaidi.

Wakati huo huo, kiwanda cha FOMI (Fertilisants Organo-mineraux industriels) kinaendelea kuzalisha mbolea ya kienyeji « Imbura, » ambayo inapatikana katika hisa. Lakini wakulima wanasisitiza: bidhaa hii haiwezi kuchukua nafasi ya urea katika mazao yote, hasa mchele.

Sababu nyingine inayozidisha: mahitaji ya mbolea yamelipuka katika miezi ya hivi karibuni. Imeongezeka kutoka tani 17 hadi 109, kulingana na data rasmi, na kuweka mzigo kwenye mnyororo wa usambazaji.

Hivi karibuni Waziri Mkuu aliangazia juhudi za serikali za kutoa ruzuku ya pembejeo za kilimo na kudumisha upatikanaji wake. Aliwataka wakulima “kuwa na subira,” huku akiwahakikishia kuwa kilimo kinasalia kuwa kipaumbele cha kitaifa.

Mbolea gani kwa mazao gani?

Urea: Inatumika sana katika kilimo cha mpunga, huchochea ukuaji wa mimea. Inaagizwa na kulipiwa kwa fedha za kigeni.

Imbura: Mbolea inayozalishwa hapa nchini na mmea wa FOMI, inafaa kwa mazao kadhaa ya chakula (mahindi, maharagwe, n.k.), lakini inachukuliwa kuwa haina ufanisi kwa mpunga.

DAP na NPK: Pia huagizwa kutoka nje, hutumika kidogo kuliko urea katika baadhi ya mikoa.