Safari za wakimbizi kadhaa wa Burundi na Kongo ambao walitakiwa kwenda Marekani zilikengeushwa na uamuzi wa serikali ya Trump. Wanaonyesha kutoridhika kwao.

HABARI SOS Médias Burundi

Wakimbizi hao waliokuwa wameruhusiwa kwenda Marekani, walijikuta katika hali ya sintofahamu kabisa. Mipango yao ya kusafiri ilifutwa kufuatia uamuzi wa utawala wa Trump, na kusababisha mawimbi ya mshtuko katika kambi kadhaa za wakimbizi katika Maziwa Makuu Afrika, haswa nchini Rwanda na Tanzania.

Kambi ya Mahama nchini Rwanda: kurudi kwa lazima kwa kukata tamaa

Katika kambi ya Mahama, iliyoko mashariki mwa Rwanda, wakimbizi wengi wa Burundi na Kongo, ambao walikuwa karibu kupanda ndege, hawafichi ukiwa wao. Baba wa Burundi, ambaye alikuwa akisubiri kuondoka kwake karibu, anasimulia:

« Hapa kambini, ni ukiwa. Makumi ya wakimbizi wa Burundi na Kongo, waliohifadhiwa na IOM mjini Kigali kabla ya kuondoka, walirejeshwa katika vijiji vyao katika kambi hiyo. Hili ni pigo la kweli. »Ni Shirika la Kimataifa la Uhamiaji (IOM) ambalo linashughulikia taratibu za matibabu na zile zinazohusiana na safari ya wakimbizi kutoka eneo hili ambao wanaondoka kwenda kuishi katika nchi ya tatu mwenyeji.

“Ilinibidi kuchukua kipimo cha mwisho cha afya, lakini nilipofika IOM, nilikuta watu wakitokwa na machozi, kana kwamba wamepoteza wapendwa wao. Kisha nikaelewa kuwa safari zote zilikuwa zimeghairiwa. Tulirudishwa nyumbani,” anaongeza huku akionekana kuwa na huzuni.

Hali ilivyo katika kambi ya Nyarugusu nchini Tanzania

Hali hiyo hiyo ya mfadhaiko inatawala katika kambi ya Nyarugusu nchini Tanzania, ambako idadi kubwa ya wakimbizi ni Wakongo. Kiongozi wa mtaa anashuhudia:

« Vituo vitatu vya usafiri vilijaa. Wakimbizi, hasa Wakongo na baadhi ya Warundi, ambao walikuwa karibu kuondoka kuelekea Marekani walielekezwa kinyume. IOM inajitahidi kudhibiti hisia zao baada ya tangazo la kughairiwa kwa safari hizo ».

Matokeo ya kiuchumi na kisaikolojia

Madhara kwa wakimbizi hao ni mengi na tofauti. Wengi wao walikuwa tayari wamekopa pesa kutoka kwa marafiki au benki, wakitarajia mwanzo mpya.

“Wengine walichukua madeni yenye riba kubwa, wengine waliuza kila kitu. Leo wanarudi kambini bila chochote. Hii ina athari kubwa ya kisaikolojia. Tunahofia mustakabali wao,” anaeleza kiongozi wa jumuiya huko Mahama.

Wakati ujao usio na uhakika

Katika kambi zote mbili, hali inaonekana kutokuwa na matumaini. Wakimbizi hao walikuwa tayari wamekabidhi nyumba zao kwa watu wengine, na sasa wanajikuta hawana makao. « Hakika watakosa makazi, » wanaamini baadhi ya watu wenzao.

Kulingana na chanzo kutoka IOM-Rwanda, mnamo 2018, zaidi ya wakimbizi 400 wa Kongo na Burundi, ambao walipaswa kuondoka kwenda Merika, waliona faili zao zikighairiwa au kuelekezwa katika nchi zingine. Inaweza kuonekana kuwa takwimu hizi zimeongezeka sana tangu wakati huo.

Utawala wa Trump umesitisha kuwasili kwa wakimbizi nchini Marekani hadi ilani nyingine, na kuwaacha wakimbizi hao wakiwa na sintofahamu kubwa kuhusu mustakabali wao. Nchi za kwanza kupokea kama vile Rwanda na Tanzania, ambazo zinahifadhi zaidi ya wakimbizi 370,000, hasa Wakongo na Burundi, sasa zinakabiliwa na changamoto kubwa katika kukidhi mahitaji ya watu hawa walio hatarini.

——

Wakimbizi wa Kongo wakiwa katika maandamano katika kambi ya Mahama kukemea ukatili na unyanyasaji unaofanywa dhidi ya wenzao mashariki mwa Kongo.