SOS Médias Burundi

Bujumbura, Julai 8, 2025 – Mahakama Kuu ya Bujumbura ilitoa uamuzi wake Jumanne hii, Julai 8, katika kesi ya mauaji ya watu sita kwenye kilima cha Gasarara, tarafa ya Nyabiraba (magharibi mwa Burundi). Watu 14 walihukumiwa kifungo cha maisha, maafisa watatu wa utawala kifungo cha miaka mitatu gerezani, na washtakiwa wanne waliachiliwa huru. Wakati familia za wahasiriwa zinakaribisha uamuzi wa mahakama kwa sehemu, mashaka yamesalia kuhusu uhuru wa mfumo wa mahakama wa Burundi.

Sura ya uchungu imegeuzwa kwa sehemu katika kesi hii, ambayo ilijaribiwa kwa sauti ya flagrante, siku chache baada ya matukio. Majaji wa Mahakama Kuu ya Bujumbura waliketi kwenye kesi ya simu katika mji mkuu wa Nyabiraba, ambako washtakiwa walikuwa wakishikiliwa. Uamuzi huo mkali, uliotolewa katika mahakama yenye wasiwasi, uliacha alama yake.

Kulingana na mahakama, waathiriwa hao—Libérate Bankamwabo, Stéphanie Ndayishuriye, Annociate Nibizi na dadake Judith, Emmanuel Ngiriyabandi almaarufu Reoba, na Benius Misigaro—waliuawa katika mazingira ya kikatili sana. Baadhi yao waliripotiwa kulishwa sumu na kisha kuchomwa moto hadharani. Mtu mmoja aliyenusurika, Euphrasie Ndayavugwa, alijeruhiwa katika shambulio hilo na kuponea chupuchupu kwenye mauaji hayo.

Sentensi nzito, wajibu umeanzishwa

Waliohukumiwa kifungo cha maisha jela ni pamoja na Aloys Hakizimana, Alexandre Ndikumana, Innocent Ndayisenga, Félix Ntirandekura, Kennedy Manirampa, Innocent Ntirampeba, na Jean-Pascal Nahishakiye, ambao walipatikana na hatia ya kupanga na kutekeleza mauaji hayo. Washtakiwa wengine watatu – Daniel Nyandwi, Elysée Ndayikengurukiye, na Samuel Ndihokubwayo – pia walihukumiwa kifungo cha maisha jela kwa mauaji ya dada wa Nibizi.

Aline Kwizera na Égide Ndayishimiye walihukumiwa kifungo cha miaka 20 jela kwa kuhusika katika mauaji ya Ngiriyabandi, Misigaro, na Bankamwabo.

Maafisa watatu wa eneo hilo – chifu wa eneo, chifu wa vilima, na kiongozi wa jamii – walipatikana na hatia ya kushindwa kumsaidia mtu aliye hatarini. Walihukumiwa kifungo cha miaka mitatu jela kwa kushindwa kutimiza wajibu wao wa kuonya, licha ya kuwepo dalili za onyo.
. Washtakiwa wengine wanne – Mossé Bigirihiriwe, Léonce Mpitabavuma, Éric Nduwimana, na Ferdinand Ntahomvukiye – waliachiwa huru kutokana na kutokuwa na ushahidi wa kutosha.

Fidia inachukuliwa kuwa ya mfano

Mahakama pia iliamuru watu waliopatikana na hatia kulipa kwa pamoja faranga za Burundi milioni 165 (BIF) kwa familia za wahasiriwa. Jumla iligawanywa kama ifuatavyo:

• milioni 55 kwa familia ya Annociate na Judith Nibizi,
• milioni 55 kwa ile ya Stéphanie Ndayishuriye na Libérate Bankambobo,
• milioni 27.5 kwa familia ya Benius Misigaro,
  – milioni 27.5 kwa Emmanuel Ngiriyabandi. Manusura, Euphrasie Ndayavugwa, atapokea BIF milioni 10 kama fidia ya majeraha yake.

Kati ya misaada, mashaka, na ufuatiliaji

Kesi hiyo ilipokamilika, jamaa za waathiriwa walionyesha ahueni iliyochanganyikana na tahadhari. « Tunakaribisha uamuzi wa mahakama, lakini tutaendelea kuwa macho kuhusu utekelezaji mzuri wa hukumu hizi, » jamaa wa Libérate Bankamwabo alisema.

Mashirika kadhaa ya kiraia yanashiriki uhifadhi huu. Wakati wanakaribisha kasi ya kesi, wanahofia mfumo wa haki wa ngazi mbili. Baadhi ya waliohukumiwa wanaripotiwa kuhusishwa na Imbonerakure, ligi ya vijana ya chama tawala cha CNDD-FDD, ambayo inazusha hofu ya kuachiliwa kwa siri, kama ilivyo katika kesi nyingine nyeti.

« Hukumu hii lazima isiwe sura. Ni lazima tuhakikishe kwamba hukumu hizo zinatekelezwa, bila shinikizo la kisiasa au uingiliaji kati wa vyama, » alionya mtetezi wa haki za binadamu wa Burundi aliyewasiliana naye baada ya kusikilizwa kwa kesi hiyo.

Mtihani muhimu kwa mfumo wa haki wa Burundi

Wakati wa mvutano wa kisiasa nchini Burundi, kesi hii inawakilisha mtihani muhimu wa uaminifu wa taasisi zake za mahakama. Jumuiya za kitaifa na kimataifa zitakuwa zinafuatilia kwa karibu kuona kama wafungwa hao wanatumikia vifungo vyao katika gereza kuu la Bujumbura, linalojulikana kama Mpimba.

Huko Gasarara, maumivu yanabakia kuwa mabichi. Umwagaji damu bado ni mpya, na familia zilizofiwa zinatumaini kwamba haki hii, ingawa ni ya sehemu, itaashiria mwanzo wa mabadiliko ya kweli.